Ivana Arađan o Antologiji fotografije u Vojvodini
Borivoj Mirosavljević, Antologija fotografije u Vojvodini, 2018.
Savremena galerija Zrenjanin, 10. maj 2019.
U izložbenom prostoru Savremene galerije Zrenjanin, 10. maja 2019. godine, učesnici Fotografske umetničke kolonije i poštovaoci ovog medija, imali su priliku da prisustvuju važnom događaju za istoriju srpske fotografije. U pitanju je predstavljanje poslednje u nizu Antologije fotografije u Vojvodini, autora Borivoja Mirosavljevića, koja je izdata 2018. godine u Novom Sadu. Pomenuta Kolonija okupila je srpske fotografe svetskog renomea i majstore fotografije, zahvaljujući organizaciji Fotografskog dokumentacionog centra, Savremene galerije Zrenjanin i Grada Zrenjanina, uz veliki trud zrenjaninskog fotografa Jovana Njegovića Drndaka. Kao istoričarki umetnosti, koja teži da svoj istraživački fokus usmeri upravo na istoriju nacionalne fotografije, pripala mi je izuzetna čast da se obratim prisutnima i iznesem svoja zapažanja o novom izdanju Antologije. Posebna je čast što je ovo izdanje Antologije premijerno prezentovano u Zrenjaninu, gradu dobre fotografije, počev od 1853. godine.
Gospodin Bora Mirosavljević je neko ko je svojim fotografskim radom u proteklih nekoliko decenija i sam stvorio istoriju, a paralelno sa time, knjigama koje piše, naročito edicijom Antologija fotografije u Vojvodini, gradi i bogati istoriju fotografije Vojvodine. U smislu koncepta sve antologije su pisane kao zbirke tekstova, a količina znanja i informacija koja se nalazi unutar samo jedne knjige je nemerljiva. Deveti tom ima preko pedeset naslova. U njoj se mogu naći priče o kolekcionarima, priče o ljudima kojima fotografija nije profesija, ali pronalaze ogromnu fascinaciju u njoj i primenjuju je na najrazličitije načine, priče o ženama koje su imale svoj mali fotografski biznis tokom Drugog svetskog rata… Blagi fokus je usmeren na lik Josipa Broza Tita, koji je bio veliki ljubitelj kinematografije i fotografije. Isto tako, i njega su mnogo fotografisali, pa bih istakla važnost priče o Džonu Filipsu, fotoreporteru magazina LIFE, koji je fotografisao Tita od 1944. do njegove smrti 1980. godine. Takođe, deveti tom Antologije sažima priče o fotografima koji pripadaju i starijoj i mlađoj generaciji, kao i vredne tekstove o svetlopiscima koji su stvarali istoriju (fotografije) u prvom zaletu ovog medija, u drugoj polovini 19. veka.
Kustoske priče unutar Antologije su izuzetno važne. Kao istoričar umetnosti koji se bavi fenomenima vizuelnog unutar društvene kulture, smatram da je važno istoriju fotografije jasnije pozicionirati unutar muzeološke delatnosti. Potrebno je raditi na sabiranju i popisivanju istorije fotografije, važnih datuma i imena, kao i definisati najadekvatniji metod za njenu stručnu obradu. Pisanje o fotografiji kao izvornoj vizuelnosti, ne bi smelo da se svodi samo na ilustraciju koja jasnije definiše tekst.
Fotografija, kao i drugi vidovi vizuelnog, sakralno i profano slikarstvo, tekovine su trenutka i društvenih okolnosti u kojima se delo stvara. Svaka slika je dokument. Istorija fotografije je istorija čoveka, moderne civilizacije, društva, privrede, tehnoloških napredaka, socijalnih i ekonomskih prilika, mode; svojevrsno ogledalo društva i njen objektivan tumač.
Doprinos i rad gospodina Borivoja kao novinara, majstora fotografije, istoričara fotografije i legatora je nemerljiv. Izuzetno je važno što ove edicije imaju publiku, što su prepoznate kao važni stubovi istorije fotografije u Vojvodini. Svih devet izdanja Antologije su riznice tema i ideja prema kojima ne možete biti ravnodušni, ako vam je fotografija pasija. Budući istraživači i istoričari fotografije ne mogu se porediti sa autentičnim delom autora pomenutih antologija, ali se mogu ugledati. Dragoceno je imati primer dobre prakse i oslonac za dalji istraživački rad. Antologije bi trebale biti deo svačije kućne biblioteke, jer nisu samo za oči onih koji se zanimaju za fotografiju; one baštine u sebi mnogo više informacija i mogu biti podsticaj svakome ko oseća fotografiju, da pronađe svoj put, pročita nešto što ga neće ostaviti ravnodušnim i promeniti mu, možda, pogled na svet.
Svojim zalaganjem Borivoj Mirosavljević daje primer kako se živi kroz fotografiju i podseća da je to pasija koja bira Vas. Da li fotografiji prilazite sa kamerom u ruci ili drugom vrstom interesovanja, pružiće vam neprekinut niz zadovoljstva i simultanog kreiranja istorije. Smatram da je i ova Antologija primer dobre prakse – kako se pristupa fotografskom nasleđu, na koji način se ono obrađuje, čuva, a na kraju i prezentuje.
Ivana Arađan, istoričar umetnosti
Narodni muzej Zrenjanin
About Author
